تقسیم ارث و انحصاروراثت

تقسیم ارث و انحصاروراثت

تقسیم ارث و انحصاروراثت ، ارث چیست؟
عرفاً ارث مالی است که پس از فوت شخص به بازماندگان و ورثه تعلق می گیرد و البته در این خصوص باید قوانین و مقررات ارث رعایت شود. در این مقاله تقسیم ارث و انحصار ارث از صفر تا صد را به طور کامل توضیح داده ایم.

تقسیم ارث
طبق مقررات قانونی، ارث عبارت است از انتقال قهری حقوق و اموال متوفی به ورثه او. این معنای ارث شبیه به مفهوم ارث است. تقسیم ارث و انحصار ارث

ترکه عبارت است از کلیه اموال و حقوق مالی که پس از پرداخت دیون و تعهدات متوفی به بازماندگان یا ورثه متوفی تعلق می گیرد.

علل وراثت:
ارث به معنای منشأ انتقال قهری اموال به ورثه است. طبق ماده ۸۶۱ قانون مدنی، ارث ناشی از دو چیز است: نسب و علت.

نسب یعنی افرادی که با وارث خویشاوندی خونی دارند از متوفی ارث می برند، مانند رابطه پدر و مادر با فرزندان، برادر، خواهر، عمو، عمه، عمه، عمو، عمو و دوست و یا از طریق ازدواج. فرد متوفی از متوفی ارث می برند.

ثانیاً افراد دارای رابطه نسبی بر اساس اولویت قانونی از یکدیگر ارث می برند بنابراین طبقات ارث به شرح زیر است:

طبقه اول وراث نسبی
طبقه اول وراث نسبی کسانی هستند که با ولادت خویشاوند هستند مانند پدر و پسر و از یکدیگر ارث می برند، از جمله:

والدین، اولاد و اولاد که به دو طبقه تقسیم می شود و در صورت وجود مرتبه اول، درجه دوم ارث تعلق نمی گیرد.

درجه اول: والدین و فرزندان

درجه دوم: اولاد اولاد (نوادگان متوفی).

طبقه دوم وراث نسبی
دسته دوم وراثی که از طریق نسب ارث می برند عبارتند از:

اجداد، برادران و خواهران و فرزندانشان.

طبقه دوم وراث نسبی به دو درجه تقسیم می شوند که مانند طبقه اول در صورت وجود درجه اول از درجه دوم ارث نمی برند.

درجه اول: اجداد (مادربزرگ و پدربزرگ) و برادران و خواهران

درجه دوم: فرزندان خواهر و برادر و پدر و مادر پدربزرگ و مادربزرگ

طبقه سوم وراث نسبی
طبقه سوم وراث نسبی عبارتند از:

امام (عمو) و عمت (خاله)، احوال (عمو) و خلعت (خالت) و فرزندانشان. طبقه سوم به دو سطح تقسیم می شود:

عموها، خاله ها، خاله ها و دایی ها (درجه یک) و فرزندانشان (درجه دو)
دایی، خاله، خاله و عمه والدین (درجه اول) و فرزندان آنها (درجه دوم)
«در تقسیم اموال و دارایی های متوفی، اولاً ارث زوجه داده می شود زیرا او وارث سببی است و خویشاوندی از طریق نکاح برقرار می شود و سپس نوبت به سایر وراث می رسد».

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که با وجود طبقه اول، طبقه دوم ارث نمی برد.

مثلاً اگر در طبقه اول فرزندی باشد، ارث به برادر یا خواهر نمی رسد، یا مثلاً: اگر شخصی مادر داشته باشد و زن یا فرزند نداشته باشد، ارث به برادر یا خواهر نمی رسد. خواهر و برادر چون هیچ کس از کلاس اول زنده نیست. طبقه بعدی نمی رسد و با وجود درجه اول، درجه دوم ارث نمی برد.

یعنی در طبقه اول که پدر و مادر و فرزندان و نوه های متوفی هستند نوبت به درجه دوم نمی رسد تا زمانی که یک نفر از درجه اول زنده است مثلاً نوبت به نوه نمی رسد. تا زمانی که متوفی صاحب فرزندی زنده شود.

برخی از سهام که فرد نامیده می شوند عبارتند از:
نیم (۱/۲)
یک چهارم (۱/۴)
قیمت (۱/۸)
دو سوم (۲/۳)
سوم (۱/۳)
و یک ششم دارایی (۱/۶)
تقسیم ارث و گواهی انحصار وراثت
نحوه محاسبه در قانون تقسیم ارث و انحصار ارث:
سهم الارث زوجه:

۱/۸ اگر متوفی فرزند داشته باشد – ۱/۴ اگر متوفی فرزندی نداشته باشد.

سهم الارث همسر:

۱/۴ اگر متوفی فرزند داشته باشد – ۱/۲ اگر متوفی فرزندی نداشته باشد.

سهم ارث مادر:

۱/۶ اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد – ۱/۳ اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر نداشته باشد.

سهم الارث پدر:

۱/۶ اگر متوفی فرزند داشته باشد.

سهم الارث دختر (اگر متوفی پسر نداشته باشد):

۱/۲ (نیم) واحد (یک دختر) – ۲/۳ چندتایی

سهم الارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر در صورت عدم وجود برادر یا اجداد پدری):

۱/۲ واحد (یک خواهر) – ۲/۳ چندتایی

سهم الارث برادران و خواهران (در صورتی که متوفی اجداد مادری نداشته باشد از مادر مشترک است):

۱/۶ واحد – ۱/۳ مضرب

موانع ارث در قانون مدنی چیست؟
طبق قانون تقسیم ارث و انحصار ارث، موارد زیر عبارتند از:

قتل وارث (متوفی):
طبق ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل یکی از موانع ارث است. بنابراین شخصی که وارث خود را عمداً بکشد از ارث منع می شود، اعم از اینکه قتل مستقیم یا عمدی و فردی یا مشارکتی باشد.

توهین به مقدسات:
طبق ماده ۸۸۱ قانون مدنی، کافر از مسلمان ارث نمی برد. اگر در بین ورثه میت کافر مسلمان باشد، ورثه کافر ارث نمی برند هر چند از نظر رتبه و طبقه از وارث مسلمان جلوتر باشند.

لعان:
اگر مردی منکر انتساب فرزند به خود شود و زن خود را متهم به زنا کند، رابطه ارث بین آنها از بین می رود. یعنی بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند.

علاوه بر این، رابطه ارث بین فرزند و پدر نیز قطع می شود. یعنی پدر از فرزندی که او را انکار کرده ارث نمی برد و فرزند از پدر ارث نمی برد.

در این شرایط چنین فرزندی فقط از بستگان مادر و بستگان مادر نیز از او ارث می برند.

تولد از زنا:
فرزند الزنا طبق ماده ۸۸۴ قانون مدنی از پدر و مادر و اقارب خود ارث نمی برد.

جنین:
طبق ماده ۸۷۸ قانون مدنی، اگر در زمان فوت ورثه جنینی وجود داشته باشد که تولد او در تقسیم ترکه مؤثر باشد و به عبارت دیگر مانع از ارث کل یا مقداری از غیر باشد. وراث تا زمانی که وضعیت جنین معلوم نشود تقسیم صورت نمی گیرد. بودن

غایب مفقودالاثر:
طبق ماده ۸۷۹ قانون مدنی، در صورت وجود غایب بین وراث، سهم او برای روشن شدن وضعیت او کنار گذاشته می شود.

گواهی انحصار وراثت چیست؟
گواهی است که از شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی صادر می شود و سهم الارث وراث را مشخص می کند.

عوارض داشتن گواهی محدودیت وراثت چیست؟
برای تقسیم ترکه و انحصار وراثت وراث یا هر ذی نفعی، گواهی مذکور برای هرگونه اقدام قانونی در ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی، بانک ها و … الزامی است، بنابراین اگر در انحصار وراثت نباشیم چنین نیست. امکان تقسیم یا انتقال وراثت و مراجعه به ادارات دولتی بانکها.

مدارک لازم برای درخواست وراثت انحصاری چیست؟
گواهی فوت متوفی که از سال ۱۳۹۴ در برخی استان ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی از طریق سامانه درخواست گواهی فوت اخذ می شود.
قولنامه محضری
شناسنامه متوفی
قرارداد یا کپی
شناسنامه وراث
احتمالاً وصیت نامه رسمی شخص متوفی
مالیات بر ارث
اگر مردی چند زن داشته باشد، ارث او چگونه تقسیم می شود؟
ماده ۹۴۲ قانون مدنی می گوید:

اگر مردی دو یا چهار زن دایمی داشته باشد، پس از فوت او در صورت داشتن اولاد، یک هشتم اموال او به طور مساوی بین زنها تقسیم می شود.

البته این نکته نیز حائز اهمیت است که در مورد دو زن که یکی از آنها فرزندی ندارد، اما زن دوم دارای دو دختر و یک پسر است، پس از فوت شوهر، زن اول با وجودی که از شوهر متوفی فرزندی نداشته باشد، ولی به دلیل فرزندان زن دوم، یک هشتم اموال شوهرش را به ارث می برد.

آیا زنی که با مردی ازدواج موقت دارد بعد از فوت مرد از او ارث می برد؟
طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، زنی که با مردی عقد موقت کرده است از او ارث نمی برد.

اگر تنها وارث متوفی همسر او باشد:
نحوه تقسیم ارث در این حالت بسته به زن یا شوهر بودن ورثه متفاوت است.

یعنی شوهر از تمام دارایی زنش ارث می برد، اما زن فقط یک چهارم اموال شوهرش را به ارث می برد و طبق قانون تقسیم ارث و انحصار ارث، بقیه این اموال متعلق به دولت است. اموال بدون ورثه طبق ماده ۸۶۶ قانون مدنی.

در صورت فوت فرزند مجرد سهم ارث مادر و پدر چقدر است؟
طبق قانون تقسیم ارث و انحصار ارث والدین و فرزندان در درجه اول ارث قرار می گیرند. در صورت عدم وجود همسر یا فرزند، تمام ارث فقط به پدر و مادر تعلق می گیرد و میزان سهم الارث مادر یک سوم و مابقی به پدر می رسد.

اگر بچه قبل از پدر بمیرد و پدر زنده باشد، آیا نوه ارث می برد؟
با وجود طبقه اول ارث، ارث به طبقه دوم و سوم نمی رسد و می دانیم که فرزندان در طبقه اول و نوه ها در طبقه دوم هستند.

بنابراین طبق قانون تقسیم ارث و انحصار ارث، در صورتی که متوفی دارای اولاد (که جزء طبقه اول ارث هستند) باشد و یکی از فرزندان قبل از پدر فوت کرده باشد، مالک ارث نخواهد بود. پدر و فرزندان او (نوه ها که جزء طبقه دوم ارث هستند) و – با وجود طبقه اول – از جد خود ارث نمی برند.

در صورت نیاز می توانید برای دریافت مشاوره کاملا رایگان از وکیل من با شماره ۸۷۲۰-۶۰۰-۰۹۱۲ تماس بگیرید.