قبل از توضیح طلاق غیابی، لازم است بدانیم رای غیابی چیست. این نوع رای در حقوق مدنی به معنایی است که هنگامی صادر می‌شود که خوانده، یعنی کسی که علیه او دعوا و خواسته مطرح شده است، ابلاغیه وقت رسیدگی دادگاه را به شخصه تحویل نگرفته باشد. به تعبیر حقوقی، بر طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی، به او ابلاغ نشده باشد یا این که در جلسات دادگاه حاضر نشود و لایحه نیز در ماهیت نداده باشد. در صورت محکوم شدن او، رای غیابی صادر می‌شود. رای غیابی ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ، در همان شعبه قابل واخواهی است و کسی که رای غیابی علیه او صادر شده است می‌تواند در ظرف مدت مذکور از دادگاه با ذکر دلیل تقاضای واخواهی و رسیدگی مجدد کند.
خواسته طلاق هم از قاعده مذکور مستثنی نیست و اگر وقت رسیدگی به خوانده ابلاغ واقعی نشده باشد و در دادگاه نیز حضور نیابد و لایحه هم نداده باشد، در فرض محکومیت، طلاق غیابی صادر می‌شود. اما با توجه به این که خواهان طلاق و خواسته طلاق می‌تواند طلاق از طرف زوج (مرد) یا طلاق از طرف زوجه (زن) باشد، در ادامه به تفکیک در این خصوص توضیح داده می‌شود.
طلاق غیابی
طلاق غیابی، یکی از انواع طلاق در سیستم حقوقی برخی کشورها، به خصوص در برخی کشورهای اسلامی، است. این نوع طلاق اتفاق می‌افتد زمانی که همسر یکی از طرفین، علی‌رغم اطلاع رسانی صحیح و مشروع به دیگری، در محل مقرر برای تشکیل جلسه دادگاه حاضر نشود و بدون حضور در دادگاه ادامه مراحل قضایی صورت بگیرد.
معمولاً برای اجرای طلاق غیابی، باید به مراحل قانونی خاصی پرداخت و اطلاع رسانی مشروع به طرف مقابل صورت بگیرد. این اطلاع رسانی به منظور اطلاع دادن از زمان و محل تشکیل جلسه دادگاه و همچنین موضوع دعوا و خواست طلاق به طرف مقابل است.
در صورت عدم حضور همسر در دادگاه در زمان مقرر، ممکن است دادگاه به نظریه اطلاع رسانی محکمه اعتماد کند و مراحل دادرسی را انجام دهد. برای این منظور، علی‌رغم عدم حضور همسر، دادگاه ممکن است به توجه به شواهد و ادله ارائه شده، اظهار نظر و صدور حکم طلاق نماید.
طلاق غیابی به دلیل عدم حضور همسر در دادگاه و عدم دفاع مستقیم، به طرف مقابل فرصت داده نمی‌شود تا دفاع خود را ارائه کند و ممکن است این امر برای طرف مقابل منجر به نارضایتی و اعتراض شود. بنابراین، این نوع طلاق باید با دقت و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اجرا شود. همچنین لازمه این نوع طلاق، اطلاع رسانی مشروع به طرف مقابل و توجه به مسائل قانونی و حقوقی در مراحل قضایی است.
طلاق غیابی از طرف مرد
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق در اختیار مرد است. بنابراین، اگر مرد دادخواست طلاق به طرفیت همسرش بدهد و زن در دادگاه حاضر نشود یا حضور پیدا نکند و لایحه نیز ندهد، قطعاً رای طلاق صادر خواهد شد ولی در حالت دوم، رای صادره طلاق غیابی است و زن می‌تواند در مهلت قانونی واخواهی کند. آنچه اهمیت دارد، این است که رای طلاق به درخواست مرد از سوی دادگاه صادر می‌شود.
همچنین، ثبت طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زن (زوجه) است که در رای دادگاه منعکس می‌گردد. این حقوق مالی شامل موارد زیر می‌شود:
۱٫ مهریه
۲٫ اجرت المثل ایام زوجیت (به شرط مطالبه از سوی زوجه)
۳٫ نفقه ایام عده
۴٫ نفقه معوقه (در صورت مطالبه زوجه و استحقاق او)
۵٫ شرط تنصیف اموال مندرج در عقدنامه‌ها به شرط امضاء این شرط توسط زوج و بودن اموال موجود در هنگام طلاق که بعد از عقد خریداری شده باشد.
نکته: استفاده از شرط تنصیف، اجرت المثل و نفقه معوقه اگر از طرف زوجه درخواست شود، در رای دادگاه در صورت بودن شرایط، انعکاس پیدا می‌کند.
بعد از صدور حکم طلاق غیابی به درخواست زوج، اگر مهریه قبلاً توسط زوجه مطالبه نشده باشد، زوج می‌تواند در صورت مصر بودن و عدم توانایی پرداخت یک جای مهریه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به همان شعبه صادر کننده طلاق به طرفیت زوجه تقدیم کند. دادگاه در صورت حضور نیافتن زوجه یا نبودن او با توجه به شهادت شهود زوج، مهریه را تقسیط می‌کند.
طلاق غیابی از طرف زن
در صورتی که زنی دادخواست طلاق غیابی به طرفیت شوهر خود بدهد و دلیلی محکمه‌پسند برای طلاق ارائه کند و شوهر علی‌رغم ابلاغ دادگاه، حاضر نشود و لایحه نیز ندهد، و اخطاریه دادگاه هم به او ابلاغ واقعی نشده باشد، رای طلاقی که از سوی دادگاه صادر می‌شود، طلاق غیابی است. لازم به ذکر است که جهت کسب اطلاعات کامل‌تر در مورد طلاق و شرایط طلاق از طرف زن، مطالب مربوطه را مطالعه فرمایید.
نکته: اگر احضاریه دادگاه به شخص مورد نظر، مثلاً شوهر، ابلاغ شده باشد، بر طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی ابلاغ واقعی است. اگر به بستگان و یا خادم و کارمندان او ابلاغ شود، بر طبق ماده ۶۹ قانون مذکور ابلاغ قانونی است. در صورتی که نشانی داده شده درست باشد ولی کسی حضور نداشته باشد، اخطاریه الصاق می‌شود که بر طبق ماده ۷۰ ابلاغ قانونی است.
مرد غایب (مفقود الاثر)
یکی از شرایطی که بر اساس قانون، زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند، این است که شوهر به مدت ۴ سال تمام مفقود باشد. در این صورت، طلاق طبق ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی انجام می‌شود.
در صورتی که مرد (شوهر) شروط چاپی عقدنامه را امضا کرده باشد، بر طبق بندهای ۸ و ۱۱ عقدنامه، ترک منزل به مدت ۶ ماه هم از موجبات طلاق خواهد بود. اگر مرد در دادگاه حاضر نشود، رای طلاق غیابی صادر می‌شود.
اگر زنی از شوهر وکالت در طلاق کامل داشته باشد، می‌تواند با انتخاب وکیل دادگستری به وکالت از شوهر و بدون حضور او و از طریق طلاق توافقی، مراحل طلاق را طی کند. توجه داشته باشید که از نظر حقوقی، این طلاق به دلیل حضور وکیل مع الواسطه برای زوج (شوهر)، طلاق غیابی محسوب نمی‌شود.
یکی از شیوه‌های بعضی از وکلا و زنان، چنین است که دادخواست مطالبه نفقه معوقه حداقل به مدت ۶ ماه در شورای حل اختلاف طرح می‌کنند و با دادن نشانی صوری، رای غیابی نفقه معوقه اخذ می‌کنند و به دنبال آن به استناد عدم پرداخت نفقه، دادخواست طلاق را به دادگاه می‌دهند. این روش، در مورد مردانی که مدتی در خارج از کشور هستند، بسیار انجام می‌شود. اما باید تاکید کرد که اگر این موضوع کذب باشد، کاری غیر اخلاقی است.
دریافت مشاوره
اگر به دنبال راهنمایی حقوقی در موضوع خاصی هستید، بهترین گزینه این است که با وکیل متخصص در این زمینه تماس بگیرید. وکیل من با تجربه و مسلط به موارد حقوقی مختلف می‌تواند به شما در این مسئله کمک کند.
برای دریافت مشاوره حقوقی و راهنمایی در موضوع مورد نظر، لطفا با وکیل من تماس بگیرید. وکیل من آماده است به شما در این زمینه کمک کند و به سوالات و مشکلات حقوقی شما پاسخ دهد.
شما می‌توانید با تماس با وکیل من، اطلاعات بیشتری در مورد موضوع خود کسب کنید و مسیری مناسب را برای حل مشکلاتتان انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که اطلاعات شما به صورت محرمانه و مطمئن پاسخ داده خواهد شد.
جهت هماهنگی و تعیین وقت ملاقات با وکیل من، لطفا شماره تماس زیر را از طریق پیامک یا تماس تلفنی ارسال نمایید و یا به بخش تماس با وکیل من مراجعه کنید.
۸۷۲۰ ۶۰۰ ۰۹۱۲
منتظر تماس شما هستیم و آماده‌ایم در این موضوع به شما کمک کنیم.