پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
در جامعه ما، شناسنامه یکی از اسناد حیاتی محسوب می‌شود که به طور کامل و دقیق اطلاعات مهمی از جمله تاریخ تولد، نام و نام خانوادگی، محل تولد و وضعیت تاهل فرد را در خود جای داده است. علاوه بر اطلاعات اساسی مانند ازدواج و طلاق، وضعیت تاهل فعلی و تاریخچه تاهل و طلاق نیز در شناسنامه‌ها ثبت می‌شود. این اطلاعات اهمیت بسیاری در حیطه‌های مختلفی از زندگی فرد دارند و ممکن است به عنوان مدرکی حیاتی برای دسترسی به حقوق قانونی ناشی از وضعیت تاهل مورد استفاده قرار گیرند.
در برخی موارد، اطلاعات موجود در شناسنامه یک فرد که طلاق گرفته است، ممکن است به صورت قانونی یا غیرقانونی تغییر کند. به عبارت دیگر، جزئیات مربوط به طلاق یا حتی وضعیت فوت همسر از شناسنامه او حذف شود. در این شرایط، افرادی که تمایل به ازدواج مجدد دارند ممکن است از فرد مورد نظر خواسته کنند که اطلاعات شناسنامه خود را استعلام دهد و به طور عام، گواهی تجرد اخذ نماید. اما سوال اینجاست که در صورت استعلام شناسنامه فرد طلاق گرفته، چه اطلاعاتی مشخص می‌شود و در نمونه گواهی تجرد زن و مرد، چه مواردی از طلاق قابل مشاهده هستند؟
اطلاعات شناسنامه یک فرد طلاق گرفته شامل چه اطلاعاتی است؟
-در معمولی‌ترین حالت، زمانی که یک فرد ازدواج می‌کند، باید ازدواج خود را در دفترخانه ازدواج و طلاق ثبت کرده و جزئیات مربوط به همسر خود را در شناسنامه خود نیز ثبت کند. این اطلاعات ثبت شده در شناسنامه، روابط زوجیت را قابل تشخیص و احراز می‌کند و تعهدات حقوقی مترتب بر زوجیت مانند نفقه و مهریه را رسمی می‌کند. بنابراین، ثبت ازدواج در شناسنامه، الزامی قانونی است و امکان انصراف از آن وجود ندارد.
به علاوه، ثبت اطلاعات عقد نکاح در شناسنامه به طور کلی مرتبط با افرادی است که عقد دائم می‌کنند، و در مورد ازدواج موقت یا صیغه، مرد مکلف به ثبت صیغه در شناسنامه‌اش نیست مگر در دو حالت:
اولاً: زمانی که زن در طول عقد موقت باردار شود.
دوماً: زمانی که زن در هنگام عقد موقت شرط ثبت عقد در شناسنامه را اعلام کند. این موضوع در مقاله “ثبت ازدواج دائم و موقت” به تفصیل بررسی شده است.
نکته مهمی که در مورد عدم ثبت نکاح در شناسنامه وجود دارد، این است که این عمل توسط مرد به عنوان یک جرم تلقی می‌شود. همچنین، علاوه بر ثبت ازدواج، در صورتی که مرد همسر خود را طلاق داده باشد، باید طلاق را نیز در شناسنامه ثبت کند. اگر مرد پس از طلاق به همسر خود رجوع کند، باید رجوع از طلاق را نیز به شکل رسمی ثبت کند. علاوه بر این، فسخ عقد نکاح به دلیل وجود عیوب در طرف مقابل، انفصاخ نکاح، اعلام بطلان نکاح یا طلاق نیز مشمول این حکم‌نامه هستند.
-با توجه به ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، انجام عملیاتی مشابه حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق به صورت قانونی امکان‌پذیر است. در مواردی که طلاق رخ داده است، اطلاعات جدیدی به شناسنامه افزوده می‌شوند. این اطلاعات شامل تاریخ ثبت طلاق به روز و ماه و سال، شماره ثبت طلاق و محل ثبت طلاق می‌شود. اگر همسر نیز فوت کرده باشد، تاریخ فوت او نیز به شناسنامه افزوده می‌شود.
با این حال، موجب شده است که برخی از افراد بعد از طلاق از امکان حذف نام همسر از شناسنامه‌شان به صورت قانونی استفاده کنند و به صورت معمول “شناسنامه سفید” دریافت کنند. در بخش‌های بعدی، نحوه انجام این عملیات حذف اطلاعات از شناسنامه فرد طلاق گرفته را توضیح می‌دهیم.
در مواردی، شاید عدم امکان حذف نام همسر از شناسنامه به صورت قانونی باشد. در این صورت، افراد ممکن است از ترفندهای دیگری استفاده کنند، مانند جعل شناسنامه، تا اطلاعات شناسنامه خود را تغییر دهند تا به صورت مجرد ظاهر شوند. همچنین، ممکن است کسانی دو شناسنامه داشته باشند، یکی از آنها در آن ازدواج خود را ثبت کرده باشند و شناسنامه دیگر سفید باشد. در چنین مواردی، نیاز است که به طریق مناسبی به اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته دسترسی یابیم.
خوشبختانه، در سال‌های اخیر، این امکان فراهم شده است که برای دستیابی به جزییات مربوط به ازدواج و طلاق قبلی افراد، می‌توان گواهی تجرد ایشان را مورد بررسی قرار داد. در این گواهی، تمام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته، از جمله مواردی مانند طلاق یا فوت همسر وی، قابل مشاهده هستند. حتی اگر فردی تغییراتی در شناسنامه خود ایجاد کرده باشد، همچنان می‌توان به اطلاعات مربوطه دسترسی داشت. در بخش‌های بعدی، توضیحاتی در مورد نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته ارائه داده خواهد شد.
نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، نمونه اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته اصولاً گویای ازدواج و طلاق یا وفات همسر وی می‌باشد؛ اما ممکن است برخی از افرادی که قبلاً ازدواج کرده و طلاق گرفته‌اند، اقدام به حذف نام همسر از شناسنامه کرده یا با روش‌های غیرقانونی شناسنامه خود را جعل کرده باشند. در این صورت، این سوال مطرح می‌شود که نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته چیست و چگونه می‌توان به سابقه ازدواج و طلاق این افراد پی برد؟
قبل از اینکه نحوه استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته را توضیح دهیم، باید به این نکته اشاره کنیم که اصولاً ذکر نکردن ازدواج یا طلاق قبلی، ممکن است یکی از مصادیق فریب یا تدلیس در ازدواج باشد و تفاوتی هم نمی‌کند که فرد طلاق گرفته زن یا مرد باشد. در هر حال، از نظر اخلاقی، بهتر است حتی در صورت طلاق گرفتن و حذف نام همسر از شناسنامه به صورت قانونی، این موضوع به طرف مقابل اطلاع داده شود تا مبنایی برای فسخ عقد نکاح نشود.
اما در خصوص اینکه چگونه می‌توان اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته را استعلام نمود و مطلع شد که آیا این زن یا مرد قبلاً ازدواج کرده‌اند یا خیر، راهکاری به نام دریافت گواهی تجرد وجود دارد. زمانی که فردی قصد دارد با دیگری ازدواج کند اما می‌خواهد بداند که طرف مقابل (زن یا مرد) قبلاً ازدواج کرده است یا خیر، باید گواهی تجرد وی را ملاحظه کند؛ چرا که در این گواهی، تمام اطلاعات مربوط به سابقه تاهل قبلی فرد، درج شده است، حتی اگر پس از حذف نام همسر از شناسنامه، شناسنامه جدیدی دریافت کرده باشد.
البته، استعلام اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته و دریافت گواهی تجرد، صرفاً توسط خود شخص، امکان پذیر بوده و حتی در صورتی که شماره شناسنامه یا کد ملی زن یا مرد طلاق گرفته را نیز داشته باشیم، نمی‌توانیم از طرف وی گواهی تجرد بگیریم و فقط می‌توانیم از آن شخص درخواست کنیم که گواهی تجرد گرفته و آن را به ما نشان دهد؛ مگر این که دادگاه، حکم استعلام گواهی تجرد فرد را صادر کرده باشد.
برای دریافت گواهی تجرد، کافی است که خود فرد، در سامانه درخواست صدور و پیگیری گواهی تجرد، اطلاعات خود را تکمیل نموده و سپس، برای دریافت گواهی تجرد، با داشتن مدارکی از قبیل اصل و کپی صفحات شناسنامه و اصل و کپی کارت ملی، به اداره ثبت احوال مراجعه نماید.
پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته
همانطور که گفته شد، اصولاً اطلاعات هر نوع ازدواج و طلاق و رجوع از طلاق، باید در شناسنامه به ثبت برسد و نمونه اطلاعات ثبت شده در شناسنامه فرد طلاق گرفته نیز بیان شد. اما به لحاظ قانونی، این امکان نیز وجود دارد که زن و مردهایی که سابقه ازدواج و طلاق دارند، بتوانند اطلاعات مربوط به سابقه ازدواج و طلاق خود را پاک کرده و شناسنامه جدید بگیرند و این امر، به لحاظ قانونی، هیچ اشکالی نخواهد داشت. لذا سوالی که مطرح می شود، آن است که نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته چیست؟
قبل از اینکه نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه زن و مرد طلاق گرفته را توضیح دهیم، باید به این نکته اشاره نماییم که پاک کردن شناسنامه فرد طلاق گرفته، شرایط خاصی دارد و در همه موارد، امکان پذیر نیست. یکی از شرایط پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته، آن است که زوجه، باکره یا دوشیزه باشد و قبل از طلاق، رابطه زناشویی میان زن و مرد شکل نگرفته باشد و تنها در این صورت است که حذف نام همسر از شناسنامه زن و مرد طلاق گرفته امکان پذیر می شود. در خصوص مردان نیز، این موضوع صدق می کند.
بنابراین، زنان و مردانی که در ازدواج قبلی خود، رابطه زناشویی برقرار نموده اند، نمی توانند اطلاعات شناسنامه خود را پاک کنند؛ چرا که این موضوع، ممکن است بعدها سبب شود که سابقه ازدواج، از طرف مقابل، پنهان شده و فریب در ازدواج شکل گیرد. در صورت فریب در ازدواج نیز، شخص فریبکار، به مجازات تدلیس در ازدواج محکوم خواهد شد.
با این توضیح که زمانی که زن و مردی قصد طلاق گرفته دارند و هنوز در دوران عقد بوده و سابقه رابطه زناشویی نداشته اند، برای تعیین نوع طلاق، زوجه به پزشک قانونی ارجاع می شود و اگر تشخیص داده شود که زوجه، باکره است، حکم طلاق، تحت عنوان طلاق بائن غیر مدخوله تعیین می شود و به استناد این حکم طلاق، می توان بعداً اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته (اعم از زن یا مرد طلاق گرفته) را پاک کرد.
نحوه پاک کردن اطلاعات شناسنامه فرد طلاق گرفته، به این صورت است که زن و یا مرد، با ارائه نمودن مدارکی همچون گواهی بکارت دریافت شده از پزشک قانونی، حکم طلاق صادر شده از دادگاه، برگه طلاق نامه ثبت شده در محضر و سایر مدارک هویتی، می توانند به یکی از دفاتر پیشخوان و یا ادارات ثبت احوال مراجعه نمایند.
دریافت مشاوره
شما می توانید برای دریافت مشاوره از موسسه حقوقی وکیل من با شماره ۸۷۲۰ ۶۰۰ ۰۹۱۲ تماس بگیرید و یا به بخش تماس با وکیل من مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱- چگونه می‌توان اطلاعات شناسنامه فردی که طلاق گرفته را بدست آورد؟
برای دریافت اطلاعات مربوط به ازدواج و طلاق افراد، می‌توانید علاوه بر مشاهده صفحه دوم شناسنامه آنها، از آنها درخواست گواهی تجرد کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله مرتبط را مطالعه فرمایید.
۲- چگونه می‌توان اطلاعات شناسنامه زن و مردی که طلاق گرفته‌اند را استعلام نمود؟
برای استعلام اطلاعات شناسنامه زن و مرد و دریافت اطلاعات مربوط به فوت یا طلاق همسر آنها، باید شخص خود یا وکیل او، درخواست گواهی تجرد را ارائه دهد. توجه داشته باشید که نمی‌توان تجرد فرد دیگری را به صورت مستقل استعلام کرد. تفصیلات بیشتر در مقاله مرتبط آمده است.
۳- چگونه می‌توان اطلاعات شناسنامه فردی که طلاق گرفته را پاک کرد؟
در صورتی که طلاق بدون رابطه زناشویی انجام شده باشد، هر زن و مرد طلاق گرفته می‌توانند با ارائه مدارک مربوط به طلاق، به دفاتر پیشخوان یا ثبت احوال مراجعه کرده و تقاضای تعویض شناسنامه نمایند. جزئیات بیشتر در مقاله توضیح داده شده است.